Rozpoczynając dyskusję na temat przyczyny i konsekwencji wczesnej inicjacji seksualnej wśród nastolatków warto wyjaśnić trzy pojęcia:
Wiek przyzwolenia - ustalony prawnie minimalny wiek, od którego osoba jest uznana przez zdolną do wyrażenia prawnej zgody na czynności seksualne z inną osobą, w Polsce wiek przyzwolenia wynosi 15 lat.
Inicjacja seksualna - słowo inicjacja oznacza rozpoczęcie jakieś czynności, inicjacja seksualna nazywana potocznie "pierwszym razem", rozpoczęcie współżycia seksualnego.
Asertywność seksualna - to umiejętność wyrażania własnych potrzeb w sferze seksualnej, umiejętność wyrażania braku zgody na czynności seksualne.
Dlaczego młode osoby podejmują decyzję o rozpoczęciu współżycia seksualnego?
- Miłość do drugiej osoby.
- Potrzeba wejścia na głębszy poziom relacji z drugim człowiekiem.
- Pojawienie się napięcia seksualnego i chęć rozładowania go.
- Ciekawość związana z seksem i chęć posiadania doświadczenia w sferze seksualnej.
- Chęć zaimponowania innym.
- Presja partnerki/partnera związana z tzw. dowodem miłości „Jeśli mnie kochasz to to zrobisz”.
- Presja grupy rówieśniczej „Przecież wszyscy to już robią”.
- Podejmowanie ryzykownych zachowań. Rozwijający się mózg i zmiany w nim zachodzące wpływają na to, że nastolatkowie mogą częściej niż dorośli podejmować różne ryzykowne zachowania.
- Potrzeba bliskości i akceptacji, zaniżona samoocena.
Jakie mogą by konsekwencje zbyt wcześniej inicjacji seksualnej?
- Nieplanowana ciążą.
- Choroby przenoszone drogą płciową.
- Prawdopodobieństwo posiadania w przyszłości większej ilości partnerów/partnerek.
- Rozczarowanie i wstyd (większość wyobraża sobie wyidealizowany seks przedstawiany w filmach, w rzeczywistości pierwszym kontaktom towarzyszy przedwczesny wytrysk, brak orgazmu u dziewczyny).
- Obniżona samoocena.
- Zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej, szczególnie w okresie dojrzewanie.
Jak asertywnie zareagować w sytuacji, kiedy Ktoś na kim nam zależy, proponuje nam współżycia seksualne?
Bycie asertywnym trzeba się nauczyć. Jak każda umiejętność i ta wymaga praktyki. Ćwicząc i odkrywając scenki sytuacyjne możemy pokazać najtrudniejsze momenty w rozmowie. Na potrzeby takiego ćwiczenia dorosły może wcielić się w rolę osoby, która namawia nastolatka na seks. Zadaniem młodej osoby jest przygotowanie asertywnej i empatycznej wypowiedzi. Fajnie, jeśli pomiędzy osobami rozwinie się dłuższy dialog.
Pamiętaj
- Dojrzałość biologiczna młodzieży znacznie wyprzedza dojrzewanie psychiczne i społeczne.
- Pożądanie seksualnie to nie to samo co miłość (badania pokazują, że częściej dziewczęta niż chłopcy nie potrafią odróżnić tych dwóch stanów).
- Podjęcie decyzji o rozpoczęciu współżycia seksualnego wiążę się z zadbaniem o antykoncepcję, a w przypadku dziewcząt odbyciem wizyty u ginekologa (poniżej 18. r. życia w obecności opiekuna prawnego).
- Dobrze, aby aktywność seksualna odbyła się w bezpiecznym miejscu, które da nam poczucie prywatności i intymności.
- Wzięcie odpowiedzialności za konsekwencje związane z uprawianiem seksu (ciąża, choroby przenoszone drogą płciową).
- Podjęcie decyzji przez obie strony o wykonaniu badań na obecność wirusa HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową.
Zanim podejmiesz decyzję odpowiedz sobie na pytania:
- Czy na pewno chcesz uprawiać seks z drugą osobą?
- Czy na pewno jesteś już gotowa/gotowy na wzięcie tych wszystkich spraw w swoje ręce?
- Dlaczego i po co chcesz to zrobić?
- Jakie są motywacje drugiej osoby?
- Czy potrafisz rozmawiać o swoich potrzebach oraz potrzebach drugiej osoby?
- Czy Ktoś Cię namawia wbrew Twoim potrzebom?
Jeśli pojawia się choć jedna wątpliwość, warto przemyśleć swoją decyzję!